Rapana
Rapana | |
Schumacher, 1817[1] | |
Rapana venosa, wybrzeże Morza Czarnego | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Gromada | |
Podgromada | |
Rząd | |
Nadrodzina | |
Rodzina | |
Podrodzina | |
Rodzaj |
Rapana |
Typ nomenklatoryczny | |
Rapana foliacea Schumacher, 1817 (= Rapana bezoar (Linnaeus, 1767))[2] |
Rapana – rodzaj obejmujący duże, drapieżne, morskie ślimaki z rodziny rozkolcowatych (Muricidae)[3][4].
Cechy morfologiczne
[edytuj | edytuj kod]Muszle grubościenne, duże lub średniej wielkości (wysokość: do 180 mm), z niewysoką, ostro zwężającą się w kierunku rynienki syfonalnej skrętką. Ostatni skręt mocno rozdęty, ujście odsłania wnętrze muszli. Na powierzchni zewnętrznej muszli łuskowate lub karbowane spiralne powrózki, wokół dołka osiowego odkłada się łuskowata krawędź wyznaczająca położenie rynien syfonalnych ze wcześniejszych stadiów rozwoju ontogenetycznego (fasciola). Wieczko konchiolinowe, dołek osiowy odkryty, głęboki. Barwa muszli zróżnicowana, dominują kolory beżowe i brązowe[3].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Strefa litoralna i sublitoralna południowo-wschodnich i wschodnich wybrzeży Azji, wschodnich wybrzeży Afryki[3]. Niektóre gatunki (Rapana venosa) w wyniku zawlekania przez człowieka rozprzestrzeniają się w innych akwenach (Morzu Czarnym, Atlantyku)[5][6].
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Wymagania środowiskowe
[edytuj | edytuj kod]W macierzystych akwenach rapany zasiedlają niezbyt licznie strefę o głębokości 0,4 do 7 m (przeważnie 1–3,5 m), preferując obszary położone w pobliżu ujść rzek.
Rozród
[edytuj | edytuj kod]Jajorodne, jaja składane w kokonach jajowych, rozwój złożony z larwą swobodnie pływającą w toni wodnej.
Dieta
[edytuj | edytuj kod]Drapieżniki, odżywiające się bentosowymi bezkręgowcami, głównie innymi mięczakami. Głównym pokarmem dalekowschodnich rapan są ostrygi z rodzaju Ostrea, których grubą muszlę rapana przewierca. Natomiast czarnomorskie rapany mają bardziej urozmaiconą dietę, przy czym najczęściej atakują omułki, używając do otwarcia ich muszli swojej mięsistej nogi.
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Do rodzaju Rapana należą następujące gatunki[2]:
- Rapana bezoar (Linneusz, 1767) – gatunek typowy
- Rapana lafollettei Thach, 2023
- Rapana rapiformis (Born, 1778)
- Rapana venosa (Valenciennes, 1846)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Heinrich Christian Friedrich Schumacher , Essai d'un nouveau système des habitations des vers testacés. Genre 57, 1817, s. 214 (fr. • łac.).
- ↑ a b MolluscaBase eds., Rapana Schumacher, 1817, [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-03-13] (ang.).
- ↑ a b c Wąsowski R. 2000. Przewodnik: muszle. Multico Oficyna Wydawnicza Sp. z o.o., Warszawa, ISBN 83-7073-250-X, s. 173.
- ↑ Claremont M., Vermeij G.J., Williams S.T. & Reid D.G., Global phylogeny and new classification of the Rapaninae (Gastropoda: Muricidae), dominant molluscan predators on tropical rocky seashores, „Molecular Phylogenetics and Evolution”, 66 (1), 2013, s. 91–102, DOI: 10.1016/j.ympev.2012.09.014 .
- ↑ ICES (2004) Alien Species Alert: Rapana venosa (veined whelk). Edited by Roger Mann, Anna Occhipinti, & Juliana M. Harding. ICES Cooperative Research Report No. 264. s. 14.
- ↑ Kerckhof F., Vink R.J., Nieweg D.C., Post J.J.N., The veined whelk Rapana venosa has reached the North Sea, „Aquatic Invasions”, 1 (1), 2006, s. 35–37, DOI: 10.3391/ai.2006.1.1.8 .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Рапана (ros.)
- Wąsowski R. 2000. Przewodnik: muszle. Multico Oficyna Wydawnicza Sp. z o.o., Warszawa, ISBN 83-7073-250-X.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia muszli ślimaków Rapana w Hardy's Internet Guide to Marine Gastropods
- Rodzaj: Rapana w AnimalBase. Uniwersytet w Getyndze (ang.)