Bilbil ogrodowy
Pycnonotus barbatus[1] | |||||
(Desfontaines, 1789) | |||||
Podgatunek nominatywny (Maroko) | |||||
Systematyka | |||||
Domena | |||||
---|---|---|---|---|---|
Królestwo | |||||
Typ | |||||
Podtyp | |||||
Gromada | |||||
Podgromada | |||||
Infragromada | |||||
Rząd | |||||
Podrząd | |||||
Rodzina | |||||
Rodzaj | |||||
Gatunek |
bilbil ogrodowy | ||||
Synonimy | |||||
| |||||
| |||||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||||
Bilbil ogrodowy[4] (Pycnonotus barbatus) – gatunek małego, hałaśliwego ptaka z rodziny bilbili (Pycnonotidae). Zasiedla niemal całą Afrykę z wyjątkiem Sahary oraz północnych i południowo-zachodnich krańców kontynentu. Zabłąkane osobniki spotykano w Hiszpanii[3]. Nie jest zagrożony.
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Nie występuje dymorfizm płciowy. Dość duża głowa, dziób prawie prosty, gruby. Głowa cała czarna, poniżej głowy upierzenie rozjaśnia się stopniowo aż po piersi barwy brudnobiałej z brązowym odcieniem. Skrzydła jasnobrązowe, matowe. Pokrywy skrzydłowe nieco ciemniejsze. Pokrywy podogonowe żółte albo białe, ogon i wierzch ciała brązowe. Młode mają brązową głowę i również stopniowo jaśniejsze upierzenie poniżej.
- Wymiary
- długość ciała: 19 cm
- rozpiętość skrzydeł: 26,5–30,5 cm
- masa ciała: 25,5–40 g
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Podgatunki
- Wyróżniono dziesięć podgatunków P. barbatus[2][4], z których kilka (tricolor, somaliensis, dodsoni) przez niektóre ujęcia systematyczne wyodrębnianych jest do rangi gatunku[5]:
- bilbil ogrodowy (P. barbatus barbatus) – Maroko do Tunezji.
- P. barbatus inornatus – południowa Mauretania i Senegal do zachodniego Czadu i północnego Kamerunu.
- P. barbatus gabonensis – środkowa Nigeria i środkowy Kamerun do Gabonu i południowego Konga.
- bilbil nilowy (P. barbatus arsinoe) – wschodni Czad, północny i środkowy Sudan oraz wschodni Egipt.
- P. barbatus schoanus – południowo-wschodni Sudan, zachodnia, środkowa i wschodnia Etiopia oraz Erytrea.
- P. barbatus spurius – południowa Etiopia.
- P. barbatus layardi – południowo-wschodnia Kenia do Zambii, Botswany i Południowej Afryki.
- bilbil okopcony (P. barbatus tricolor) – wschodni Kamerun do Demokratycznej Republiki Konga i południowego Sudanu, zachodnia i środkowa Kenia, Angola, północno-zachodnia Botswana oraz północna i zachodnia Zambia.
- bilbil łuskopierśny (P. barbatus somaliensis) – Dżibuti, północno-zachodnia Somalia i północno-wschodnia Etiopia.
- bilbil kołnierzasty (P. barbatus dodsoni) – północna Somalia i południowo-wschodnia Etiopia do wschodnio-środkowej Kenii.
Ekologia
[edytuj | edytuj kod]- Biotop
- Okolice potoków, polany pomiędzy zadrzewieniami, ogrody i zadrzewienia, a także pola.
- Zachowanie
- Często przesiaduje w eksponowanych miejscach. Przemieszcza się w hałaśliwych stadach. Często przebywa w ogrodach, gdzie nie jest płochliwy.
- Głos
- Piosenka jest wesoła, złożona z krótkich, głośnych fraz wyśpiewywanych w skocznym rytmie. W stadzie ciągle wydają chrapliwe dźwięki podobne do piosenki.
- Pożywienie
- Zazwyczaj owoce i owady, bardzo rzadko kwiaty i nektar.
- Lęgi
- Wyprowadza 1 lęg. Pora zależy od występowania. Buduje gniazdo w kształcie miseczki ze źdźbeł trawy oraz liści i wyściela je włosiem. Mieści się ono w krzewie lub na drzewie. 2–3 białe albo jasnoróżowe jaja, obficie nakrapiane. Inkubacja trwa od 12 dni do dwóch tygodni. Po podobnym czasie młode nabywają umiejętności latania.
Status
[edytuj | edytuj kod]Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje bilbila ogrodowego za gatunek najmniejszej troski (LC, least concern) nieprzerwanie od 1994 roku. Gatunek jest bardzo liczny. W Liberii jego liczebność ocenia się na 3 miliony osobników, w południowym Mozambiku natomiast na od 5 do 10 milionów. Trend liczebności populacji uznaje się za wzrostowy[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pycnonotus barbatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Common Bulbul (Pycnonotus barbatus). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2012-08-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)]. (ang.).
- ↑ a b c BirdLife International, Pycnonotus barbatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018, wersja 2020-2 [dostęp 2020-12-05] (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Pycnonotidae Gray,GR, 1840 - bilbile - Bulbuls (wersja: 2020-09-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-12-05].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Bulbuls. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-12-05]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- D. Chandler, D. Couzens, E. Dunn, J. Elphic, R. Hume i inni: Fakty o zwierzętach świata: Ptaki. MULTICO, 2008. ISBN 978-83-7073-583-8.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i materiały audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).