Obywatelska Partia Demokratyczna

czeska partia polityczna

Obywatelska Partia Demokratyczna (cz. Občanská demokratická strana, ODS) – prawicowa konserwatywna partia polityczna w Czechach, skrótowo określana jako „demokraci obywatelscy” (cz. občanští demokraté). W sprawach gospodarczych ugrupowanie o poglądach wolnorynkowych.

Obywatelska Partia Demokratyczna
Občanská demokratická strana
Ilustracja
Państwo

 Czechy

Skrót

ODS

Lider

Petr Fiala

Data założenia

1991

Adres siedziby

Truhlářská 1106/9 110 00 Praga

Ideologia polityczna

konserwatyzm, konserwatywny liberalizm, eurosceptycyzm

Poglądy gospodarcze

liberalizm

Członkostwo
międzynarodowe

Partia Europejskich Konserwatystów i Reformatorów

Grupa w Parlamencie
Europejskim

Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy

Młodzieżówka

Mladí konzervativci

Obecni posłowie
34/200
Obecni senatorowie
23/81
Obecni eurodeputowani
4/21
Strona internetowa

Historia

edytuj

ODS założona została w kwietniu 1991 po rozpadzie Forum Obywatelskiego (Občanské fórum, OF) na mniejszościowy lewicowy Ruch Obywatelski (Občanské hnutí, OH) i większościowe prawicowe ODS, na czele którego stanął premier Václav Klaus. W latach 1993–1997 ODS była partią rządzącą, następnie znalazła się w opozycji.

ODS wygrała wybory parlamentarne w 1992 roku zdobywając razem z Partią Chrześcijańsko Demokratyczną (Křesťanskodemokratická strana, KDS) 29,7% głosów i 76 na 200 mandatów w Czeskiej Radzie Narodowej. Cztery lata później w wyborach z 1996 roku ODS ponownie wygrała z poparciem 29,6% i 68 mandatami, jednak rządziła tylko do 1997 przy akceptacji tego stanu rzeczy przez socjaldemokrację. Następne wybory odbyły się w 1998 roku wygrali je socjaldemokraci, a ODS uplasowała się na drugim miejscu z poparciem 27,8% i 63 miejscami w Izbie Poselskiej. W kolejnych wyborach w 2002 roku ODS ponownie była zajęła drugie miejsce i pozostała w opozycji wobec rządów centrolewicy.

ODS przerwała złą passę w wyborach w 2006 roku, kiedy uzyskała 35,4% głosów i wraz z koalicjantami Unią Chrześcijańskich Demokratów – Czechosłowacką Partią Ludową i Czeską Partią Zielonych zajęła 100 miejsc w Izbie Poselskiej. Umowę koalicyjną podpisano 26 czerwca 2006. Centroprawica stworzyła wówczas pierwszy rząd Mirka Topolánka złożony jedynie z ministrów ODS i bezpartyjnych, następnie zaś trójpartyjny drugi rząd Mirka Topolánka, który przetrwał do wiosny 2009. W latach 2009–2010 partia popierała techniczny i ponadpartyjny rząd Jana Fischera. W wyborach w 2010 ODS zajęła drugie miejsce, uzyskując 20,22% głosów[1] i utworzyła koalicyjny rząd centroprawicowy wraz z TOP 09 i Sprawami Publicznymi.

ODS reprezentowana jest nie tylko w parlamencie krajowym i samorządach, a również w Parlamencie Europejskim. W wyborach do Parlamentu Europejskiego 2004 roku zajęła pierwsze miejsce z 30,0% poparcia i 9 mandatami. Po wyborach 2009 roku należy do grupy Europejskich Konserwatystów i Reformatorów.

W latach 1991–2002 przewodniczącym partii był Václav Klaus, następnie Mirek Topolánek (2002–2010), Petr Nečas (2010–2013), Martin Kuba (2013–2014), zaś obecnie jest nim Petr Fiala.

Poparcie w wyborach

edytuj

Wybory do Izby Poselskiej

edytuj
Wybory Wyniki[2] Mandaty Zmiana Rząd
Głosy (tys.) %
1992[3] 1924 29,7
66/200
Nowa Koalicja rządząca
1996 1795 29,6
68/200
  2 Koalicja rządząca
1998 1656 27,7
63/200
  5 Opozycja
2002 1167 24,5
58/200
  5 Opozycja
2006 1892 35,3
81/200
  23 Koalicja rządząca
2010 1058 20,2
53/200
  28 Koalicja rządząca
2013 384 7,7
16/200
  37 Opozycja
2017 573 11,3
25/200
  9 Opozycja
2021[4] 1494 27,8
34/200
  9 Koalicja rządząca

Wybory do Parlamentu Europejskiego

edytuj
Wybory Wyniki[2] Mandaty Zmiana
Głosy (tys.) %
2004 701 30,0
9/24
Nowa
2009 742 31,5
9/22
  0
2014 116 7,7
2/21
  7
2019 345 14,5
4/21
  2

Przypisy

edytuj
  1. Wyniki wyborów na stronie Urzędu Statystycznego Republiki Czeskiej (cz.)
  2. a b Volby.cz - Český statistický úřad | ČSÚ [online], volby.cz [dostęp 2024-02-29].
  3. W ramach koalicji ODS i KDS, która razem zdobyła 76 mandatów
  4. W ramach koalicji Spolu, która razem zdobyła 71 mandatów

Linki zewnętrzne

edytuj