Ikaźń (agromiasteczko)

agromiasteczko na Białorusi

Ikaźń (biał. Іказнь) – agromiasteczko (do 2009 r. wieś), dawne miasteczko, położone na Białorusi w rejonie brasławskim obwodu witebskiego.

Ikaźń
Ilustracja
Kościół Bożego Ciała
Państwo

 Białoruś

Obwód

 witebski

Rejon

brasławski

Wysokość

167 m n.p.m.

Populacja (2009)
• liczba ludności


295[1]

Nr kierunkowy

+375 02153

Kod pocztowy

211970

Położenie na mapie obwodu witebskiego
Mapa konturowa obwodu witebskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Ikaźń”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, u góry znajduje się punkt z opisem „Ikaźń”
Ziemia55°37′N 27°16′E/55,616667 27,266667

Siedziba parafii prawosławnej (pw. św. Mikołaja Cudotwórcy)[2] i rzymskokatolickiej (pw. Bożego Ciała).

Prywatne miasto szlacheckie położone było w końcu XVIII wieku w powiecie brasławskim województwa wileńskiego[3].

Historia

edytuj

Miasteczko założone na przełomie XV i XVI wieku przez sekretarza królewskiego Jana Sapiehę, który otrzymuje przywilej na budowę zamku. Już w 1515 zamek oblegały wojska moskiewskie, a miasto uległo spaleniu. W 1555 roku wzmiankowano, że w Ikaźni znajdował się zbór helwecki[4]. W czasie wojny w 1561 zamek nie został zdobyty. W 1654 zamek został zajęty przez Carstwo Moskiewskie w czasie wojny polsko-rosyjskiej, a w 1655 przez Szwedów. W XVIII wieku miasto zniszczone w czasie walk stronników króla Stanisława Leszczyńskiego i Augusta Mocnego Sasa wspieranego przez Rosję.

W czasach zaborów miasteczko w powiecie dzisieńskim, w guberni wileńskiej Imperium Rosyjskiego[5].

W 1919 roku proboszcz tutejszej parafii katolickiej, ks. Michał Buklarewicz, w dniu 27 czerwca został ujęty przez bolszewików i rozstrzelany razem ze swoją siostrą. Na ich płycie nagrobnej naniesiono inskrypcję: „Zamordowani za miłość do ojczyzny i ludzi”[6].

Po Pokoju ryskim Ikaźń powróciła do Polski. W latach 1921–1945 miasteczko leżało w Polsce, w województwie wileńskim[a], w powiecie dziśnieńskim, od 1926 roku w powiecie brasławskim, w gminie Przebrodzie.

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało tu 509 osób, 367 było wyznania rzymskokatolickiego, 105 prawosławnego a 37 mojżeszowego. Jednocześnie 247 mieszkańców zadeklarowało polską, 225 białoruską a 37 żydowską przynależność narodową. Było tu 99 budynków mieszkalnych[7]. W 1931 w 96 domach zamieszkiwało 480 osób[8].

Zabytki

edytuj

Parafia Kościoła rzymskokatolickiego

edytuj

Mieszkańcy wyznania rzymskokatolickiego podlegają parafii Bożego Ciała w Ikaźni.

Galeria

edytuj
  1. Przynależność wojewódzka zmieniała się. Wieś leżała w województwie nowogródzkim (1921–1922), w Ziemi Wileńskiej (1922–1926) i w województwie wileńskim (od 1926).

Przypisy

edytuj
  1. Liczby ludności miejscowości obwodu witebskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
  2. Браславское благочиние. eparhia992.by. [dostęp 2021-03-16]. (ros.).
  3. Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 75.
  4. Otton Hedemann, Historia powiatu brasławskiego [online], polona.pl [dostęp 2023-10-11] (pol.).
  5. Bielowce, wieś, powiat dzisieński, gmina Przebrodź, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 142.
  6. Ikaźń na Bracławszczyźnie|czerwiec 2019 | Stowarzyszenie Traugutt.org [online] [dostęp 2023-10-04] (pol.).
  7. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. 7, część 2, 1924, s. 71.
  8. Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1, Warszawa 1938, s. 9.

Bibliografia

edytuj
  • Grzegorz Rąkowski, Wśród jezior i mszarów Wileńszczyzny, Rewasz, 2000

Linki zewnętrzne

edytuj