Bartowice (cz. Bartovice, niem. Bartelsdorf) – jedna z 37 części miasta statutarnego Ostrawy, stolicy kraju morawsko-śląskiego, we wschodnich Czechach, tworzy południową część obwodu miejskiego Radwanice i Bartowice we wschodniej części miasta, w historycznych granicach Śląska Cieszyńskiego. Jest to także jedna z 39 gmin katastralnych o powierzchni 852,069 ha[1]. Populacja w 2001 wynosiła 1556 osób[2], zaś w 2012 odnotowano 626 adresów[3].

Bartowice
Bartovice
Część miasta Ostrawy
Ilustracja
Ul. Šenovská, w tle Nowa Huta
Państwo

 Czechy

Kraj

 morawsko-śląski

Powiat

Ostrawa-miasto

Miasto

Ostrawa

W granicach Ostrawy

1960

Powierzchnia

8,52 km²

Populacja (2001)
• liczba ludności


1556

Położenie na mapie Ostrawy
Mapa konturowa Ostrawy, blisko prawej krawiędzi nieco na dole znajduje się punkt z opisem „BartowiceBartovice”
Położenie na mapie Czech
Mapa konturowa Czech, po prawej znajduje się punkt z opisem „BartowiceBartovice”
Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego
Mapa konturowa kraju morawsko-śląskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „BartowiceBartovice”
Ziemia49°47′51″N 18°21′24″E/49,797500 18,356667

Demografia[2]

edytuj
Rok 1869 1880 1890 1900 1910 1921 1930 1950 1961 1970 1980 1991 2001
Liczba ludności 1191 1350 1541 1924 2062 2040 2658 2978 1774 1726 1595 1494 1556

Historia

edytuj

Miejscowość po raz pierwszy wzmiankowana została w łacińskim dokumencie Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego), spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna ok. 1305 w szeregu wsi zobowiązanych do płacenia dziesięciny biskupstwu we Wrocławiu, w postaci item in Bertoltowitz[4][5][6]. Zapis ten (brak określenia liczby łanów, z których będzie płacony podatek) wskazuje, że wieś była w początkowej fazie powstawania (na tzw. surowym korzeniu), co wiąże się z przeprowadzaną pod koniec XIII wieku na terytorium późniejszego Górnego Śląska wielką akcją osadniczą (tzw. łanowo-czynszową). Wieś politycznie znajdowała się wówczas w granicach utworzonego w 1290 piastowskiego (polskiego) księstwa cieszyńskiego, będącego od 1327 lennem Królestwa Czech, a od 1526 roku w wyniku objęcia tronu czeskiego przez Habsburgów wraz z regionem aż do 1918 roku w monarchii Habsburgów (potocznie Austrii).

W 1411 roku wieś Bartelsdorf sprzedał Jeszek Kornic Andrzejowi z Tworkowa. Miejscowość stała się tym sposobem częścią tzw. państwa polskoostrawskiego aż do połowy XVII wieku. Wtedy to w 1738 r. Bartowice i mniejszą część Radwanic zakupił od Bogusława Sedlnickiego Jan Skrbenski z Hřiště i na Šenově (Szonowie). Jego syn Jan Jarosław Skrbenski złączył tę mniejszą część Radwanic, Bartowice i nowo założoną osadę Lipinę w samodzielne "państwo feudalne" z siedzibą w pałacu w Bartowicach. To "państwo" w 1738 r. przyłączono do szonowskiego. Następnie Skrbeńscy podzielili swe "państwo" na szonowskie i kończyckie; Bartowice pozostały częścią państwa szonowskiego do 1848 r. Rolniczy charakter wsi stopniowo zmieniał się wraz z XIX-wieczną rewolucją przemysłową.

Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 220 budynkach w Bartowicach na obszarze 862 hektarów mieszkało 1924 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 223,2 os./km². z tego 1737 (90,3%) mieszkańców było katolikami, 134 (7%) ewangelikami a 53 (2,8%) żydami, 1837 (95,5%) było czesko-, 44 (2,3%) polsko- a 36 (1,9%) niemieckojęzycznymi[7]. Do 1910 roku liczba mieszkańców wzrosła do 2062, z czego 2061 zameldowanych było na stałe, 1936 (93,9%) było katolikami, 117 (5,7%) protestantami, 8 (0,4%) żydami, 1 była innego wyznania lub religii, 2018 (97,9%) było czesko-, 39 (1,9%) polsko- a 4 (0,2%) niemieckojęzycznymi[8].

Po I wojnie światowej miejscowość znalazła się w granicach Czechosłowacji. Bartowice przyłączono do Morawskiej Ostrawy l stycznia 1960 roku.

Przypisy

edytuj
  1. Informace o katastrálním území Bartovice. [dostęp 2012-03-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (cz.).
  2. a b Český statistický úřad: Historický lexikon obcí ČR 1869 - 2005 - 1. díl. 20 sierpnia 2008. s. 736-737. [dostęp 2010-10-13]. (cz.).
  3. Adresy v České republice. 2012-03-19. [dostęp 2016-10-16]. (cz.).
  4. Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2010, s. 296. ISBN 978-83-926929-3-5.
  5. Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
  6. H. Markgraf, J. W. Schulte, "Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis", Breslau 1889
  7. Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).
  8. Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).

Linki zewnętrzne

edytuj