COP

Artemisia copa (lat. Artemisia copa) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin yovşan cinsinə aid bitki növü.

Bulbophyllum cheiri (lat. Bulbophyllum cheiri) — səhləbkimilər fəsiləsinin bulbofillium cinsinə aid bitki növü. == Arealı == Bulbophyllum cheiri növü Qərbi Malayziyadan Sulavesiyə qədər yayılmışdır. == Sinonim == Bulbophyllum copelandii Ames Bulbophyllum megalanthum Griff. Bulbophyllum subuliferum Schltr. Phyllorchis cheiri (Lindl.) Kuntze Phyllorchis megalantha (Griff.) Kuntze Phyllorkis cheiri (Lindl.) Kuntze Phyllorkis megalantha (Griff.) Kuntze Sarcopodium cheiri (Lindl.) Lindl. & Paxton Sarcopodium megalanthum (Griff.) Lindl.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Kosmik Məkanın Sülh Məqsədlərilə İstifadəsi Komitəsi (ing. United Nations Committee on the Peaceful Uses of Outer Space (COPUOS)), 1959-cu ildə (Sputnikin buraxılmasından qısa müddət sonra) Birləşmiş Millətlər Təşkilatının 1472 (XIV) saylı qətnaməsi ilə Ad hoc komitə kimi yaradılmış və 1962-ci ildə daimi komitəyə çevrilmiş katibliyini Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Kosmik İşlər Bürosunun etdiyi komitədir. Komitə, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının ixtisaslaşmış təşkilatları kimi beynəlxalq bir müqavilə ilə müstəqil bir beynəlxalq təşkilat olaraq deyil, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Məclisinin bir institutu olaraq yaradılmışdır. Komitənin 2016-cı il tarixində 83 üzvü olmuşdur. COPUOS-un missiyası “kosmosun dinc istifadəsində beynəlxalq əməkdaşlığın əhatə dairəsini öyrənmək, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının himayəsi altında bu sahədəki proqramları planlaşdırmaq, kosmos haqqında davamlı tədqiqatları və məlumatların yayılmasını təşviq etmək və kosmosun kəşfindən yaranan hüquqi problemləri öyrənmək” kimi müəyyənləşdirilmişdir. == Tarix == Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Baş Məclisinin kosmosa dair 18 dekabr 1958-ci il tarixli və 1348 (XIII) saylı ilk qətnaməsində kosmosun dinc məqsədlər üçün istifadəsinin vacibliyi vurğulanmış və bu məqsədlə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Kosmik Məkanın Sülh Məqsədlərilə İstifadəsi Komitəsinin yaradılmasına qərar verilmişdir. Bu komitə 1959-cu ildə fəaliyyətə başlamışdır. 1962-ci ildə “hüquq alt komitəsi” və “elm və texnologiya alt komitəsi” adlı iki alt komitəyə ayrılmışdır. Komitə, kosmosla əlaqəli hüquqi və texniki məsələlərin Birləşmiş Millətlər Təşkilatı qarşısında müzakirə edilərək qərar veriləcəyi ilk platforma olaraq yaradılmışdır.

Cenis Coplin (ing. Janis Lyn Joplin; 19 yanvar 1943[…], Port-Artur[d] – 4 oktyabr 1970[…], Hollivud, Kaliforniya) — amerikalı musiqiçi. 19 yanvar 1943 tarixində Port Arthur, Texasda işləyən bir ailənin ilk uşağı olaraq dünyaya gəldi. Bir neftayırma zavodu qəsəbəsində böyüyən Janis, yeni tanış olduğu hər kəs tərəfindən qeyri-adi biri olaraq xarakterizə edilirdi. Gənclik illərində sənətçi şəxsiyyətini kəşf edən ailəsi, ona bu sahədə özünü inkişaf etdirməsi üçün dəstək verdi. 14 yaşındə cəmiyyət tərəfindən qeyri-adiliyinə görə qəbul edilməyən Janis, özünü musiqinin və sənətin içində gizlətməyə qərar verdi. 18 yaşında, Texasdakı bir çox yerli klubda səhnəyə çıxmağa başladı. Daha sonra blues musiqisinə olan talantının tükəndiyini düşünərək, Lamar State College of Technology kollecinə daxil oldu. 1963-cü ildə məktəbi buraxdı və musiqi karyerası üzərində işləməyə qərar verdi. 1963-cü ildə avtostopla gəldiyi Kaliforniya Dream'ində hippi hərəkatınə daxil oldu.

Kəs, köçür və yapışdır (ing. cut, copy, paste) — əməliyyat sisteminin bufer mübadiləsi ilə proqramların işi funksiyalar dəstidir. BAcOT_Təam Fayllar və obyekt (şəkil, mətn, səs və s.) hissələrini copy-paste etmək olar.

Ageratina asclepiadea (lat. Ageratina asclepiadea) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin ageratina cinsinə aid bitki növü. Ageratina humboldtii (Hieron.) R.M.King & H.Rob. Ageratina pomaderrifolia (Benth.) R.M.King & H.Rob. Cacalia asclepiadea L.f. Eupatorium angustifolium (Kunth) Spreng. Eupatorium coperense Hieron. Eupatorium humboldtii Hieron. Eupatorium pomaderrifolium Benth.

Kap kərkəsi (lat. Gyps coprotheres) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qırğıkimilər dəstəsinin qırğılar fəsiləsinin kərkəs cinsinə aid heyvan növü.

Pascalia (lat. Pascalia) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Pascalia glauca Ortega Sinonim Helianthus copiapinus Phil. Leighia ecliptaefolia DC. Lorentzia pascaloides Griseb. Wedelia chrysostephana Griseb.

Nikolay Kopernik (19 fevral 1473[…], Torun, Krallıq Prussiyası[…] – 24 may 1543[…]) — polyak astronomu, riyaziyyatçı və iqtisadçısı, Günəş sisteminin heliosentrik modelini irəli sürmüşdür. Onun "Səma cisimlərinin hərəkətinə dair" kitabındakı hipotezlər müasir astronomiya elminin əsası kimi qəbul edilir. Milliyətcə polyak olan Nikolay Kopernik astronom, riyaziyyatçı, mexanik, iqtisadçı və ilahiyyatçı olmaqla yanaşı, daha çox ilk elmi inqilabın əsası hesab edilən Günəş sisteminin heliosentrik modelinin müəllifi kimi tanınır. Nikolay Kopernik 1473-cü il fevralın 19-da Polşanın Toruni şəhərində Almaniyadan gəlmiş tacir ailəsində anadan olub. 9 yaşında atasını itirən Kopernik 1491-ci ildə Krakov universitetinə daxil olmuş, burada riyaziyyat, tibb və ilahiyyat elmlərinə dərindən yiyələnmişdir, amma o daha çox astronomiya elmi ilə maraqlanırdı. 1497-ci ildə Kopernik təhsilini davam etdirmək üçün İtaliya gedərək Bolonya universitetinə daxil olur. Burada o, ilahiyyat, hüquq və digər qədim elmlərlə yanaşı astronomiyanı da öyrənmək imkanı əldə edir. Kopernik Padua universitetində tibb elmini öyrənmiş və Ferrara universitetində ilahiyyat üzrə elmi dərəcə almışdı. 1497-ci il martın 9-da Kopernik astronom Domeniko Maria Novara ilə birgə ilk elmi təcrübəsini həyata keçirdi. 1503-cü ilin sonunda Kopernik hərtərəfli elmi biliyə malik bir şəxs kimi vətəninə qayıdır.

Phyla nodiflora (lat. Phyla nodiflora) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin minaçiçəyikimilər fəsiləsinin phyla cinsinə aid bitki növü. Bertolonia crassifolia Raf. Blairia nodiflora (L.) Gaertn. Diototheca repens (Bertol.) Raf. Lantana larranagae Moldenke Lantana repens Sessé & Moc. Lantana repens Larrañaga Lantana sarmentosa Spreng. ex C.B.Clarke [Spelling variant] Lippia aegyptiaca Carrière Lippia fruticosa (Mill.) K.Kenn. ex R.W.Sanders Lippia incisa (Small) Tidestr. Lippia incisa (Small) E.D. Schulz Lippia litoralis Phil.

Quercus copeyensis (lat. Quercus copeyensis) — fıstıqkimilər fəsiləsinin palıd cinsinə aid bitki növü.

Rhus copallina (lat. Rhus copallina) — sumaqkimilər fəsiləsinin sumaq cinsinə aid bitki növü. Rusiya, Türkiyə, İraq, İran, Orta Asiya, Kipr, Livan, Suriya, İsrail, İordaniya, Əfqanıstan, Azor və Kanar adalarında təbii arealı vardır.

Senecio copeyensis (lat. Senecio copeyensis) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin xaçgülü cinsinə aid bitki növü.

Veronica copelandii (lat. Veronica copelandii) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin bağayarpağıkimilər fəsiləsinin bulaqotu cinsinə aid bitki növü.

Pascalia (lat. Pascalia) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Pascalia glauca Ortega Sinonim Helianthus copiapinus Phil. Leighia ecliptaefolia DC. Lorentzia pascaloides Griseb. Wedelia chrysostephana Griseb.

"Copycat" — amerikalı müğənni Billi Aylişin mahnısı. Onun ilk mini-albomu "Don't Smile at Me"dən dördüncü sinqldır. 14 iyul 2017-ci ildə Darkroom və Interscope Records tərəfindən buraxılıb. Ayliş mahnını qardaşı Finneas O'Konnell ilə birlikdə yazıb. Mahnı onun etdiyi hər şeyi kopyalayan hansısa insan haqqındadır.

COP28 (ing. Conference of the Parties, COP; rəsmi adı Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqlim Dəyişikliyi Konfransı) — Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqlim Dəyişikliyi haqqında Çərçivə Konvensiyasına tərəflərin 28-ci konfransıdır. Bu, BMT tərəfindən iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə və onun təsirlərinə necə uyğunlaşma yollarını müzakirə edən illik toplantıdır. Tərəflər 1992-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyasını (UNFCCC) imzalamış ölkələrdir. Konfrans Dubaydakı Sərgi Mərkəzində (Expo City) keçirilir. Sammit ölkələr üçün birgə məqsədlərin inkişafı və iqlim maliyyəsi də daxil olmaqla müxtəlif alətlər vasitəsilə iqlim dəyişikliyini daha yaxşı idarə etmək üçün bir fürsət kimi qiymətləndirilir. 2015-ci ildə COP21-də Paris Sazişinin qəbul edilməsindən sonra sammit iştirakçılarının diqqəti onun əsas məqsədinə — planetdə qlobal temperaturun 2 dərəcədən yuxarı qalxmasının qarşısının alınmasına yönəlib. 2021-ci ilin əvvəlində Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri 2023-cü il tədbirinə ev sahibliyi etmək üçün namizədliyini irəli sürüb. Vitse-prezident və baş nazir və 2021-ci ilin noyabrında Məhəmməd ibn Rəşid əl-Məktum BƏƏ-nin 2023-cü ildə keçiriləcək konfransa ev sahibliyi edəcəyini açıqlayıb. Sultan Əl Cabir 2023-cü ilin yanvarında COP28 BƏƏ-nin Prezidenti təyin edilib.

2024-cü il Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqlim Dəyişikliyi Konfransı və ya daha çox COP29 kimi tanınan BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyası Tərəflərinin Konfransı, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqlim Dəyişikliyi üzrə 29-cu konfransıdır. Azərbaycan Respublikası Ekologiya və Təbii Sərvətlər naziri və Azərbaycanın milli neft şirkəti SOCAR-ın keçmiş əməkdaşı Muxtar Babayev 2024-cü ilin yanvarında COP29-un prezidenti seçilib. Bununla bağlı qərar COP28-in dekabrın 11–də keçirilən plenar iclasında verilib. Tədbirdə çıxış edən Azərbaycanın ekologiya və təbii sərvətlər naziri Muxtar Babayev COP28-in yüksək səviyyədə təşkilinə görə Konvensiya Katibliyinə və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə təşəkkürünü bildirərək qeyd edib: "Qarşılaşdığımız problemlər kollektiv fəaliyyət, razılaşdırılmış ümumi məqsəd və istəklərə sədaqət tələb edir. Azərbaycan iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə birgə səylərin əhəmiyyətini anlayır. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin nümayiş etdirdiyi güclü siyasi iradə və Şərqi Avropa Qrupunun üzvü olan dövlətlərin Azərbaycanın COP29-a ev sahibliyi etmək üçün ölkəmizin namizədliyini dəstəkləməsi bugünkü uğurumuzda həlledici rol oynayıb". COP29 iqlim fəaliyyətini sürətləndirmək və 2015-ci ilin dekabrında BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyasına üzv ölkələrin 21-ci konfransında qəbul edilən Paris Sazişinin məqsədlərinə nail olmaq üçün keçirilən tarixi görüşdür. Bu sənədi 171 ölkənin hökumətləri adından dövlət və hökumət rəhbərləri, xarici işlər, ətraf mühit nazirləri imzalayıb. 2016-cı ilin aprelində Nyu-Yorkda, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Mənzil Qərargahında Azərbaycan Respublikası Hökuməti adından, keçmiş Ekologiya və Təbii Sərvətlər naziri Hüseyn Bağırov imzalayıb. Konvesiyanın ali məqsədi iqlim sisteminə insanlar tərəfindən edilən və təhlükəli hesab oluna bilən bütün müdaxilələrin qarşısını almaqdır.

Devid Kopperfild bu mənaları ifadə edə bilər:

GitHub Copilot — Visual Studio Code, Visual Studio, Neovim və JetBrains kimi inteqrasiya olunmuş inkişaf mühitlərinin (IDE) istifadəçilərinə avtotamamlanan kod ilə kömək etmək üçün GitHub (Microsoft-a məxsusdur) və OpenAI tərəfindən hazırlanmış bulud əsaslı süni intellekt aləti. Hazırda fərdi tərtibatçılar və müəssisələr üçün abunəlik ilə istifadə oluna bilən alət ilk dəfə 29 iyun 2021-ci ildə GitHub tərəfindən elan edilib və Python, JavaScript, TypeScript, Ruby və Go istifadə edən proqramçılar üçün ən yaxşı şəkildə işləyir. 29 iyun 2021-ci ildə GitHub Visual Studio Code-da texniki önbaxış üçün GitHub Copilot-u elan etdi. GitHub Copilot, 29 oktyabr 2021-ci ildə JetBrains-ə plagin olaraq əlavə edildi. 27 oktyabr 2021-ci ildə GitHub, GitHub Copilot Neovim plaginini açıq bir depo kimi yayımladı. GitHub 29 mart 2022-ci ildə Visual Studio 2022 IDE üçün Copilot-un buraxıldığını elan etdi. 21 iyun 2022-ci ildə GitHub Copilot-un artıq "texniki önbaxışdan" çıxarıldığını və fərdi tərtibatçılar üçün abunə əsaslı xidmət kimi əlçatan olduğunu elan etdi. GitHub Copilot 2014-cü ilin fevralında buraxılmış Microsoft Research layihəsi olan Visual Studio 2013 üçün "Bing Code Search" plagininin təkmilləşdirilmiş versiyasıdır. Bu plagin təbii dil sorğularına cavab olaraq yüksək keyfiyyətli kontekstlə uyğun kod parçalarını təmin etmək üçün MSDN və StackOverflow daxil olmaqla müxtəlif mənbələrlə inteqrasiya olunub. Problem təbii dildə yazıldıqda Copilot problemin həlli üçün kod yaza bilir.

Microsoft Copilot və ya əvvəlki adı ilə Bing Chat — 7 fevral 2023-cü ildə "Microsoft" tərəfindən təqdim edilmiş çatbot köməkçisi. 2023-cü il ərzində "Microsoft" "Copilot" brendini müxtəlif çatbot məhsulları üzrə birləşdirməyə başlamışdır. "Copilot" çatbotu "OpenAI"-ın GPT-4 əsaslı geniş dil modelinin (LLM) üzərində qurulmuş və həm nəzarət edilən, həm də gücləndirici öyrənmə üsullarından istifadə edilərək dəqiq tənzimlənmiş "Microsoft Prometheus" modeli ilə təchiz edilmişdir. "Copilot" çat vasitəsi kimi xidmət edə bilər, şeirlərdən mahnılara, hekayələrə və hesabatlara qədər müxtəlif məzmun növləri yaza bilər, istifadəçiyə "Microsoft Edge"-də açıq olan veb-sayt səhifəsində məlumat və anlayışlar təqdim edə və loqo, rəsm dizayn etmək, o cümlədən incəsənət əsəri və ya mətn sorğusuna əsaslanan başqa təsvirləri yaratmaq üçün "Image Creator"dan istifadə edə bilər. "Copilot's Image Creator" yüzdən çox dili dəstəkləyir. "Copilot"un danışıq interfeysi üslubu "ChatGPT"-yə çox bənzəyir. "Copilot" bir çox digər çatbotlardan fərqli olaraq öz mənbələrinə istinad edə bilər. "Copilot" ingilis, fransız, italyan, Çin, yapon və portuqal kimi əsas dilləri, həmçinin Bavariya kimi dialektləri başa düşmək və ünsiyyət qurmaq qabiliyyətinə malikdir. Çatbot ilk növbədə "Microsoft Edge", "Skype" və ya "Bing" proqramında, xüsusi veb-səhifə vasitəsilə və ya daxili proqram funksiyalarından istifadə etməklə işləmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. "Copilot" çatbotu "Microsoft"-un generativ süni intellektə yönəlmiş daha geniş təşəbbüsünün bir hissəsidir.

Skott Coplin (ing. Scott Joplin; 1868 – 1 aprel 1917, Nyu-York, Nyu-York ştatı) — afroamerikalı bəstəkar və pianoçu, 44 reqtaym müəllifi, bunlardan ən məşhurları "Estrada artisti" (ing. Entertainer) və "Ağcaqayın yarpağı"dır (ing. Maple Leaf). O, reqtaym janrının ən böyük müəllifi hesab olunur, lakin yalnız ölümündən sonra tanınıb. Yaşadığı müddətdə onun musiqisi afro-amerikan icması tərəfindən "çox ağ", ağlar tərəfindən isə əksinə, klassik qanunlara uyğun gəlməyən "çox qara" kimi qəbul edilirdi. Coplinin yaradıcılığına maraq 1970-ci illərdə yenidən canlandı. 1977-ci ildə onun haqqında Skott Coplin bioqrafik filmi çəkildi, baş rolu Billi Di Uilyams canlandırdı.

Kəs, köçür və yapışdır (ing. cut, copy, paste) — əməliyyat sisteminin bufer mübadiləsi ilə proqramların işi funksiyalar dəstidir. BAcOT_Təam Fayllar və obyekt (şəkil, mətn, səs və s.) hissələrini copy-paste etmək olar.

Lərgə (lat. Vicia) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Əhəmiyyəti == Bu bitkini ərzaq, yem və texniki məqsədlər üçün becərirlər. Yem məqsədi üçün onun dənindən, yaşıl kütləsindən və küləşindən istifadə edilir. Toxumun tərkibində 23-34% zülal, 24-45% sulu karbonlar, 0,5-0,7% yağ, 4,0-4,6% sellüloza və 2,0-2,5% kül vardır. Lərgə dəni dad keyfiyyətinə və həzm olunmasına görə noxud və mərcimək dənindən geri qalır. Ondan sənayedə yüksək keyfiyyətli kazein kleyi alırlar. Faner, parça və plastmas alınmasında istifadə olunur. Yaşıl kütləsində 20% xam zülal, 2,9% yağ, 42,8% azotsuz ekstraktiv maddələr var. Küləşində 6,8% protein və 15,4% azotsuz ekstraktiv maddələr olur.