Philodendron

Philodendron
	Philodendron giganteum
	Taxonomische indeling
Rijk:	Plantae (Planten)
Stam:	Embryophyta (Landplanten)
Klasse:	Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:	Bedektzadigen
Clade:	Eenzaadlobbigen
Orde:	Alismatales
Familie:	Araceae (Aronskelkfamilie)
	Geslacht
	Philodendron; Schott (1832)
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Philodendron op Wikispecies
Portaal	Biologie

Philodendron is een geslacht uit de aronskelkfamilie (Araceae) dat meer dan 600 soorten bevat en daarmee het grootste plantengeslacht van het neotropische gebied vormt. De naam is een samenstelling van de Griekse woorden voor liefhebber (Φιλός, philos) van boom (δενδρον, dendron). Philodendrons zijn Epifyten.

Planten uit dit geslacht worden hoofdzakelijk gevonden in de tropische bossen, savannes en moerasgebieden van Zuid-Amerika ten noorden van Argentinië, Midden-Amerika en het Caraïbisch gebied, hoewel ook meer zuidelijk tot aan Uruguay Philodendrons groeien. Philodendron giganteum komt voor in de nevelwouden op de Nederlandse eilanden Saba (Saba National Land Park) en Sint Eustatius (Quill/Boven National Park) en geldt als de Nederlandse plant met de grootste bladeren.

Veel soorten, waaronder de Philodendron scandens, Philodendron bipinnatifidum en Philodendron tuxtlanum, worden gehouden als kamerplant.

Ontdekking

Een eeuw na de ontdekking van Amerika werden door de Franse priester en botanicus Charles Plumier de eerste planten beschreven die later als Philodendron ingedeeld zouden worden. In de 18de eeuw werden veel planten die in Zuid-Amerika en het Caraïbisch gebied ontdekt werden bij gebrek aan alternatieven Caladium genoemd.^[1]^[2] In de 19de eeuw deelde de oostenrijker Heinrich Wilhelm Schott meerdere van deze planten in Syngonium en Philodendron in.^[2] Een belangrijke rol bij deze indeling speelden de voor het geslacht typische laagtebladeren (catafyllen), die nieuw gevormde bladeren bij hun ontwikkeling beschermen.^[1]

Naar inschatting van biologen zijn veel in het wild voorkomende Philodendrons nog niet geclassificeerd, zodat het aantal soorten binnen het geslacht mogelijk tot 1000 oplopen kan.^[3]

Indeling

Het geslacht wordt opgedeeld in drie ondergeslachten:^[3]

Meconostigma
Pteromischum
Philodendron sensu strictu (s.s.)

Groeivorm

Hoewel enkele Philodendronsoorten als bodemplant voorkomen, zijn de meesten aangepast aan het leven in wouden en zoeken daar het spaarzame daglicht door gebruik te maken van bomen. De groei op en tegen bomen of rotsen kan zeer diverse vormen aannemen, vaak als epifytische of hemiepifytische groeiwijze.

De Philodendrons binnen het ondergeslacht Philodendron s.s. zijn vrijwel allemaal secundair hemiepifytisch groeiend, wat beduidt dat ze op de bodem kiemen, dan aan een boom of rots omhoog klimmen en niet zelden in een later stadium het contact met de bodem verliezen.^[4] Andere Philodendrons groeien zuiver epifytisch nadat de zaden op boomtakken of splitsingen van stammen of takken gekiemd zijn. Vaak vormen de planten dan later lange luchtwortels, die uiteindelijk contact met de grond krijgen, als een vorm van primär hemiepifytisme.^[4]

Gebruik

Kamerplant

Philodendron-soorten worden hoofdzakelijk toegepast als kamerplant. De planten hebben een aantrekkelijk tropisch uiterlijk en zijn tegelijkertijd niet moeilijk in de verzorging.

P. pinnatifidum
P. scandens
P. erubescens (cultivar)

Farmacologie

Onderzoek is gaande naar de farmacologische eigenschappen van philodendrons, baserend op ervaringen in de traditionele heelkunde, zoals bij de behandeling van slangenbeten.^[5] Extrakten van de P. bipinnitifidum blijken pijnstillende en anti-inflammatorische eigenschappen te bezitten.^[6]

Giftigheid

De bladeren en vruchten van deze plant bevatten oxalaatkristallen. Er zijn meerdere bronnen die vermelden dat deze giftig zijn bij inname. Onderzoek wijst uit dat een mens zeer grote hoeveelheden binnen moet krijgen voordat deze kristallen schade kunnen veroorzaken. Voor katten is deze hoeveelheid aanzienlijk kleiner. Aangezien ze vaak als kamerplant worden gehouden is het zaak hier op te letten.